Statief
“Ik bén het statief.” Aldus een aan chronische zelfoverschatting lijdende cameraman. Kom maar eens kijken in de montage, vriend. Dan zie je dat dat shot écht geen twee seconden stilstaat. Weg intro, weg sfeer, weg establishing shot. Met je “Ik bén het statief.”. Kom niet aan mijn maatje het statief.
Het statief is het meest onderschatte onderdeel van de uitrusting van een cameraploeg. En het gebruik ervan zegt veel over de gebruikers zelf.
Stativus
De drager van het statief verraadt zijn of haar ervarenheid. Schattig om te zien hoe de productiestagiar het gevaarte met de nodige moeite, op de rechterheup, met twee handen, naar grip zoekend, met zich mee torst. En dan gebeld wordt. Totale paniek. Of die slimme redacteur die meldt: ik leg het statief hier wel even neer. Wel, beste Einstein, het statief is het statief omdat het gemaakt is om te staan. Sta-tief. Afgeleid van het Latijn ‘stativus’, hetgeen betekent ’tot staan bestemd’. En dus niet om in de modder te leggen als het je allemaal te zwaar wordt. Uitklappen, neerzetten. Zo doe je dat.
Presentator
Nee, de hardcore statief-tiller kan hem met een soepele beweging over de schouder leggen, met één handje een lichte balans creëren en zonder moeite een heel maisveld doorkruisen. Presentatoren die een statief dragen, al dan niet op de juiste manier, zijn vaak aan de aandacht ontsnapt van de hele crew die hen daar nou juist voor wilde behoeden. Want een presentator zeulend met een statief is als een voetballer die de kaartjes voor z’n eigen wedstrijd controleert. Dat kan natuurlijk niet.
Splinters
Hoewel het statief doorgaans met weinig respect wordt behandeld (don’t be gentle, it’s a rental) behoren ze tot de duurste apparatuur van een cameraset met aanschafprijzen van rond de €9000 voor een professioneel ENG exemplaar van hoogwaardig carbon.
Dat betekent niet dat ze onderhoudsvrij zijn. Menig cameraman ergert zich aan de bijna standaard kapotte metalen handgreep, een lamme ‘spin’, versleten rubbers, afgebroken of halve rode palletjes op de statiefplaat, wiebelende onderdelen en splinters: die verdomde metaalsplinters. Onderhoud en een beetje liefde, dat is alles wat een statief van zijn gebruikers vraagt.
Torentje
Een statief maakt veel mee in z’n lange leven. Zo kan ‘ie op dinsdagmiddag nog in een koeienstal in Zwaagdijk staan terwijl ‘ie op woensdagochtend wordt uitgeklapt in het Torentje van Rutte. Terwijl het residu langzaam via de poten afdaalt richting hoogpolig tapijt.
Aansteker
Nu zo ongeveer iedereen bij televisie, zelfs de geluidsman, gestopt is met roken (en, wat ik begrijp, doorgaat met yogasnuiven) zitten de aanstekers niet meer standaard in de broekzakken van de crew. Maar de cameraman heeft er nog wel eentje bij zich. Niet om een peuk op te steken maar om het waterpasje in de statiefkop te kunnen bijlichten. Een mooi stukje ambacht op locatie. Genieten.
Ego’s
Een regisseur met een scherp oog voor beeld en kader zet het statief vaak al neer op een plek die hij in gedachten heeft voor een goed shot zodat de cameraman er in principe alleen maar zijn camera op hoeft te klikken. Dat lijkt op het eerste gezicht een vrij harmonische situatie maar het is het begin van een non-verbaal psychologisch spel tussen twee ego’s. Want een cameraman heeft doorgaans de neiging om hierna het statief met grote bewegingen naar links of naar rechts te verplaatsen. Zo van: “Jij gaat écht niet bepalen voor mij hoe ik mijn kader maak. Ik ben de cameraman.”. Om het statief vervolgens na veel geprobeer op precies dezelfde plek terug te zetten en heel zelfverzekerd het shot te gaan maken dat de regisseur ook al in gedachten had. Dan zijn de verhoudingen duidelijk en is het statement gemaakt. Niet alles voorkauwen. Jij doet jouw werk, ik het mijne. En dat alles zonder er één woord aan vuil te maken.
Het statief. Onderschat. Mishandeld. Verwaarloosd. Spil in het spel der ego’s. Soms als een hond achtergelaten in het bos. Maar oh zo essentieel. Het statief draagt op zijn plaat al onze mooiste verhalen, landschappen, zonsondergangen, tranen, doelpunten, portretten… Kom dus niet aan mijn statief.
#jesuishetstatief
Labels:camera, cameraman, crew, dragen, ego, Einstein, establishing, geluidsman, hond, jesuishetstatief, koeienstal, locatie, presentator, producer, productiestagiair, psychologisch, redacteur, regisseur, schouder, statief, statiefplaat, televisie, Torentje, voetballer