Wat doet dat nou met je?

Geschreven door Maurice Ramaekers op 6 april 2017. Geplaatst in Blog

Het is de allermakkelijkste vraag om een geïnterviewde die woning, kat, baan, familielid of zelfvertrouwen verloren heeft aan het janken te krijgen. Die snik, die traan, die hand die even gebaart “nu even niet”: dat vinden we mooi.

Geen lopende neus, want dat vinden we dan weer vies.

“Wat doet dat nou met je?” is het toverzinnetje om de trekker over te halen, de sleutel van het luikje met waterlanders. Je mag er vanuit gaan dat in 99% van de huilgevallen op TV het zinnetje “Wat doet dat nou met je?” – al dan niet in weggeknipte vorm – voorafging aan de emotionele uitbarsting. In sommige gevallen gevolgd door de extensie “als…” zoals in: “Wat doet dat nou met je, als moeder?” of “Wat doet dat nou met je, als hoofd van het gezin?”. Garantie op succes. Volgens mij werkt het ook privé, op een verjaardag in een stil hoekje één op één met die ietwat instabiele buurvrouw of bij oma thuis op dinsdagochtend. Probeer het ook eens uit met de toevoeging: “Je gaat eraan kapot hè?”

Een typisch TV cliché en zo zijn er nog een paar meer:

De laatste puntjes.

Hij kwam afgelopen week weer twee keer voorbij hoor. “Daphne zet nog even de laatste puntjes op de i en dan is het tijd voor de grote onthulling..” De voice over van het tuinierprogramma spreekt het overtuigend uit en de eerste tonen van James Blunt zijn al te horen. Wat hier mis mee is?

Nou, James Blunt als onthullingsmuziek misschien, maar dat is een kwestie van goede smaak, kom ik later op terug. Nee, die eeuwige laatste puntjes op de i. De laatste puntjes suggereren het bestaan van eerdere puntjes op de i (die bestaan echt niet) en bovendien: in de betekenis van de uitdrukking “de puntjes op de i zetten” liggen de laatste voorbereidingshandelingen al besloten. Dus schrijf voortaan maar gewoon dat Daphne de puntjes op de i zet. Of beter nog: gebruik een originelere uitdrukking. Verzin wat.

Hoe leuk is dat?

Hoe cool is dit? Hoe vet is dat? Er zijn dus nog steeds presentatoren die ondanks hun middelbare leeftijd jeugdig willen overkomen door het gebruik van de retorische vraag “Hoe…is dat?”. En dan hopen op een enthousiaste reactie van de geïnterviewde die een cheque heeft ontvangen, vlak voor een optreden voor duizend man staat, een klusteam krijgt aangeboden of een acne-behandeling. Het is een uit het Engels overgewaaide zegswijze “How cool is that?” uit begin jaren ’90 die in 2017 niet meer kan, net zo min als “kicken” en “gaaf”. Het wachten is nu op de eerste presentator die bij het uitreiken van de straatprijs nog een “kapot harde BMW” geeft aan een blij stel.

Turks Fruit, the A-Team en de boks.

TV makers houden ervan om scenes met muziek en geluidseffecten te ondersteunen. Veelgehoorde reden: anders gaat het zo trekken. Met andere woorden: dan lijkt het voor de kijker langer te duren en dat is niet goed. Wat gek is want de programma’s met de langste shots en grootste stiltes trekken ook heel veel kijkers, zie Boer Zoekt Vrouw of Floortje naar het Einde van de Wereld. Maar dat zijn dan weer te oude kijkers, zeggen we dan, die niet in de doelgroep passen. Nee, liever voegen we voorspelbare muziekjes uit vervlogen tijden toe aan voor de handliggende situaties. Iemand die achterop de fiets zit? Het fluitliedje uit de film Turks Fruit (1973). Mensen die in of uit een busje stappen? The A-Team tune (1983). Een ziekenhuis-scène? Medisch Centrum West leader-muziek (1988). Iets met boksen? Theme from Rocky (1976).

Dodelijke stiltes: daar doen we liever niet aan. Daar moet een krekelgeluid onder. Zien we een bedrag in beeld? Kassageluid (Waar hoor je die nog in het echt?). Een begroeting met een boks? Geluidseffect erbij, maakt het lekker jeugdig,  zeker als we een paar shots snel achter elkaar monteren, bam-bam-bam, hoe vet was dat?

Onthullingsmuziek.

Toch nog even terugkomen op James Blunt. We zien het bij elk verrassings- of hulpprogramma: Wanneer Maarten en Marlies hun vernieuwde huiskamer zien, inclusief altaartje voor de overleden golden retriever Diesel, als de familie Van Dijk elkaar in de armen sluit na een heftige afkickperiode van zoon Mitchell en als kettingrokende tienermoeder Priscilla haar te vroeg geboren kindje voor het eerst door de couveuse aanschouwt. Het onthullings- of apotheosemuziekje. In de afgelopen jaren vaak James Blunt. Want I won’t give up en You’re beautiful zijn natuurlijk speciaal geschreven voor dit soort tafereeltjes. Maar ook Ed Sheeran en Ben Howard doen met hun zachtzoete klanken goed mee bij dat ene moment waar we naartoe geleefd hebben.

Gevoelige popballads van singer-songwriters zijn de perfecte ondersteuning voor onthullingen, herenigingen en verrassingen. Zelfs een gesponsorde bestek-lade wordt er nog liefdevol mee opengetrokken.

Labels:cheque, cliché, doelgroep, eindredacteur, hulpprogramma, media, muziek, onthulling, presentator, prijs, producties, redacteur, regisseur, script, tekst, trends, tv, verrassing